اهمیت مناظره
درس دوم
اهمیت مناظره
استاد محمد مهریار1400/1/23
خداوند هدایت فردی را مثل زنده کردن همه مردم و گمراه کردن انسانی را چون کشتن همه مردم دانسته است
مَنْ قَتَلَ نَفْسًا بِغَيْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِي الْأَرْضِ فَكَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِيعًا (سوره مبارکه مائده آیه شریفه 32)
معنی آیه: هر کس، کس دیگری را به قصاص قتل کسی با ارتکاب فسادی بر روی زمین بکشد چنان که همه مردم را کشته باشد و هر کس که به او حیات‌بخشیده است چون کسی است که همه مردم را حیات بخشیده باشد
اولین کسی که به عنوان مناظره کننده معرفی میشه خود خدای رحمان است که از دینش دفاع میکند و بعد از پرودگارعالم جناب نبی اکرم و حضرات انبیا الهی و بعد از حضرات انبیا الهی اموار طیبه اوصیا و بعد در رأس این ها مولا موحدین امیرالمومنین علیه السلام دفاع کننده ازدین خداست
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِيسَى عَنْ سَمَاعَةَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: قُلْتُ لَهُ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- مَنْ قَتَلَ نَفْساً بِغَيْرِ نَفْسٍ فَكَأَنَّما قَتَلَ النَّاسَ جَمِيعاً وَ مَنْ أَحْياها فَكَأَنَّما أَحْيَا النَّاسَ جَمِيعاً «4» قَالَ مَنْ أَخْرَجَهَا مِنْ ضَلَالٍ إِلَى هُدًى فَكَأَنَّمَا أَحْيَاهَا وَ مَنْ أَخْرَجَهَا مِنْ هُدًى إِلَى ضَلَالٍ فَقَدْ قَتَلَهَا.
الكافي (ط - الإسلامية)، ج2، ص: 210
محضر وجود امام جواد علیه السلام پرسشی درمورد سوره ی مائده آیه شریفه 23 کردند هر کس انسانی را بجز برای قصاص انسانی بکشد گویا همه مردم را کشته است و هر کس او را زنده کند گویا همه مردم را زنده کرده، فرمود: هر که او را از گمراهی به سوی هدایت برد گویا او را زنده کرده است و هر که او را از هدایت به سوی گمراهی برد گویا او را کشته
قَالَ أَخْبَرَنِي الشَّرِيفُ أَبُو مُحَمَّدٍ الْحَسَنُ بْنُ حَمْزَةَ الطَّبَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو الْحَسَنِ عَلِيُّ بْنُ حَاتِمٍ الْقَزْوِينِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو الْعَبَّاسِ مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ الْمَخْزُومِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ شَمُّونٍ الْبَصْرِيُّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ «2» قَالَ حَدَّثَنِي الْحُسَيْنُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ ع قَالَ مَنْ أَعَانَنَا بِلِسَانِهِ عَلَى عَدُوِّنَا أَنْطَقَهُ اللَّهُ بِحُجَّتِهِ يَوْمَ مَوْقِفِهِ بَيْنَ يَدَيْهِ عَزَّوَجَل
هر کس با زبان خود ما را بر علیه دشمنان یاری دهد خداوند زبان او را در روزی که در پیشگاه خداوندیش برای حسابرسی بازداشت شود به حجیت جدید خود گویا سازد
الأمالي (للمفيد)، النص، ص: 33
دستور مناظره ازامام صادق (ع)?
تصحیح اعتقادات الامامیه ص71
در مورد ولایت امیرالمومنین علیه السلام احتجاج کنید
و قال أبو عبد الله ع لبعض أصحابنا حاجوا الناس بكلامي فإن حجوكم فأنا المحجوج
و قال لهشام بن الحكم و قد سأله عن أسماء الله تعالى و اشتقاقها فأجابه عن ذلك ثم قال له بعد الجواب أ فهمت يا هشام فهما تدفع به أعداءنا الملحدين في دين الله و تبطل شبهاتهم فقال هشام نعم فقال له وفقك الله
امام صادق علیه السلام می‌فرماید به هشام: با آنها به مخاصمه بپردازید(مناظره کنید) و هدایت را برایشان آشکار کنید وضلالت گمراهی خودشان را توضیح دهید و در مورد امامت حضرت علی علیه السلام با آنها مباهله کنید
با مردم به سخنان من مخاصمه مناظره کنید اگر آن ها بر شما غلبه کردند و شکست خوردید شکست شما، شکست من است
امام هادی علیه السلام اگر پس از غیبت امام قائم(ع) شما،از علمایی که دعوت به سوی او کنند و راهنمایی به حضرت او نمایند و با حجت های الهی و از دین او دفاع کنند و ضعیفان از بندگان خدا را از دام های پیروان شیاطین نجات بخشند باقی نمی ماندند البته هیچ کس از مومنین پا برجا نبودند مگر آن که از دین خدا بر میگشت
ثواب مناظره
قَالَتْ فَاطِمَةُ ع وَ قَدِ اخْتَصَمَ إِلَيْهَا امْرَأَتَانِ فَتَنَازَعَتَا فِي شَيْءٍ مِنْ أَمْرِ الدِّينِ إِحْدَاهُمَا مُعَانِدَةٌ وَ الْأُخْرَى مُؤْمِنَةٌ فَفَتَحَتْ عَلَى الْمُؤْمِنَةِ حُجَّتَهَا فَاسْتَظْهَرَتْ عَلَى الْمُعَانِدَةِ فَفَرِحَتْ فَرَحاً شَدِيداً فَقَالَتْ فَاطِمَةُ إِنَّ فَرَحَ الْمَلَائِكَةِ بِاسْتِظْهَارِكِ عَلَيْهَا أَشَدُّ مِنْ فَرَحِكِ وَ إِنَّ حُزْنَ الشَّيْطَانِ وَ مَرَدَتِهِ بِحُزْنِهَا عَنْكِ أَشَدُّ مِنْ حُزْنِهَا وَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ قَالَ لِلْمَلَائِكَةِ أَوْجِبُوا لِفَاطِمَةَ بِمَا فَتَحَتْ عَلَى هَذِهِ الْمِسْكِينَةِ الْأَسِيرَةِ مِنَ الْجِنَانِ أَلْفَ أَلْفِ ضِعْفٍ مِمَّا كُنْتُ أَعْدَدْتُ لَهَا وَ اجْعَلُوا هَذِهِ سُنَّةً فِي كُلِّ مَنْ يَفْتَحُ عَلَى أَسِيرٍ مِسْكِينٍ فَيَغْلِبُ مُعَانِداً مِثْلَ أَلْفِ أَلْفِ مَا كَانَ لَهُ مُعَدّاً مِنَ الْجِنَان
دو نفر محضر بی بی دو عالم حضرت فاطمه سلام الله علیها یک نفر جز شیعیان آن حضرت و یک نفر از منکرین ولایت امام علی علیه السلام بودند در پاسخگویی مناظره زن مومن کم آورد حضرت فاطمه زهرا(س) به صورت اشاره‌ای آن زن مومن را یاری نمود فوق العاده خوشحال شد حضرت فاطمه زهرا فرمودند:همانا شادی ملائکه در پیروزی تو بر این زن کافر بیشتر از شادی تو است و همانا حزن شیطان و طرفداران او بیشتر از حزن آن زن کافر است و اینکه خداوند و تبارک وتعالی به فرشتگانش فرمود برای فاطمه به سبب گشایشی که بر زن مسکین اسیر پدید آورد هزار هزار برابر پیش تر آن زن به فاطمه بهشت فراهم کنید و این را سنتی قرار دهید برای هر کسی که گشایشی در اسیر مسکینی پدید آورد و منکری را چیرگی بخشد و مقدار آن راهزار هزار برابر بهشتی باشد که برای خود فراهم آورده است
طبرسی(احتجاج جلد 1ص18)
3- م، تفسير الإمام عليه السلام قَالَ أَبُو مُحَمَّدٍ الْعَسْكَرِيُّ ع حَضَرَتِ امْرَأَةٌ عِنْدَ الصِّدِّيقَةِ فَاطِمَةَ الزَّهْرَاءِ ع فَقَالَتْ إِنَّ لِي وَالِدَةً ضَعِيفَةً وَ قَدْ لُبِسَ عَلَيْهَا فِي أَمْرِ صَلَاتِهَا شَيْءٌ وَ قَدْ بَعَثَتْنِي إِلَيْكِ أَسْأَلُكِ فَأَجَابَتْهَا فَاطِمَةُ ع عَنْ ذَلِكَ فَثَنَّتْ فَأَجَابَتْ ثُمَّ ثَلَّثَتْ إِلَى أَنْ عَشَّرَتْ فَأَجَابَتْ ثُمَّ خَجِلَتْ مِنَ الْكَثْرَةِ فَقَالَتْ لَا أَشُقُّ عَلَيْكِ يَا ابْنَةَ رَسُولِ اللَّهِ قَالَتْ فَاطِمَةُ هَاتِي وَ سَلِي عَمَّا بَدَا لَكِ أَ رَأَيْتِ مَنِ اكْتُرِيَ يَوْماً يَصْعَدُ إِلَى سَطْحٍ بِحِمْلٍ ثَقِيلٍ وَ كِرَاهُ مِائَةُ أَلْفِ دِينَارٍ يَثْقُلُ عَلَيْهِ فَقَالَتْ لَا فَقَالَتْ اكْتُرِيتُ أَنَا لِكُلِّ مَسْأَلَةٍ بِأَكْثَرَ مِنْ مِلْءِ مَا بَيْنَ الثَّرَى إِلَى الْعَرْشِ لُؤْلُؤاً فَأَحْرَى أَنْ لَا يَثْقُلَ عَلَيَّ سَمِعْتُ أَبِي ص يَقُولُ إِنَّ عُلَمَاءَ شِيعَتِنَا يُحْشَرُونَ فَيُخْلَعُ عَلَيْهِمْ مِنْ خِلَعِ الْكَرَامَاتِ عَلَى قَدْرِ كَثْرَةِ عُلُومِهِمْ وَ جِدِّهِمْ فِي إِرْشَادِ عِبَادِ اللَّهِ حَتَّى يُخْلَعُ عَلَى الْوَاحِدِ مِنْهُمْ أَلْفُ أَلْفِ حُلَّةٍ مِنْ نُورٍ ثُمَّ يُنَادِي مُنَادِي رَبِّنَا عَزَّ وَ جَلَّ أَيُّهَا الْكَافِلُونَ لِأَيْتَامِ آلِ مُحَمَّدٍ ص النَّاعِشُونَ لَهُمْ عِنْدَ انْقِطَاعِهِمْ عَنْ آبَائِهِمُ الَّذِينَ هُمْ أَئِمَّتُهُمْ هَؤُلَاءِ تَلَامِذَتُكُمْ وَ الْأَيْتَامُ الَّذِينَ كَفَلْتُمُوهُمْ وَ نَعَشْتُمُوهُمْ فَاخْلَعُوا عَلَيْهِمْ خِلَعَ الْعُلُومِ فِي الدُّنْيَا فَيَخْلَعُونَ عَلَى كُلِّ وَاحِدٍ مِنْ أُولَئِكَ الْأَيْتَامِ عَلَى قَدْرِ مَا أَخَذُوا عَنْهُمْ مِنَ الْعُلُومِ حَتَّى إِنَّ فِيهِمْ يَعْنِي فِي الْأَيْتَامِ لَمَنْ يُخْلَعُ عَلَيْهِ مِائَةُ أَلْفِ خِلْعَةٍ وَ كَذَلِكَ يَخْلَعُ هَؤُلَاءِ الْأَيْتَامُ عَلَى مَنْ تَعَلَّمَ مِنْهُمْ ثُمَّ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى يَقُولُ أَعِيدُوا عَلَى هَؤُلَاءِ الْعُلَمَاءِ الْكَافِلِينَ لِلْأَيْتَامِ حَتَّى تُتِمُّوا لَهُمْ خِلَعَهُمْ وَ تُضَعِّفُوهَا لَهُمْ فَيَتِمُّ لَهُمْ مَا كَانَ لَهُمْ قَبْلَ أَنْ يَخْلَعُوا عَلَيْهِمْ وَ يُضَاعَفُ لَهُمْ وَ كَذَلِكَ مَنْ يَلِيهِمْ مِمَّنْ خَلَعَ عَلَى مَنْ يَلِيهِمْ وَ قَالَتْ فَاطِمَةُ ع يَا أَمَةَ اللَّهِ إِنَّ سِلْكَةً مِنْ تِلْكَ الْخِلَعِ لَأَفْضَلُ مِمَّا طَلَعَتْ عَلَيْهِ الشَّمْسُ أَلْفَ أَلْفِ مَرَّةٍ وَ مَا فَضَلَ فَإِنَّهُ مَشُوبٌ بِالتَّنْغِيصِ وَ الْكَدَرِ.
بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج2، ص:3
ازامام هادی(ع) نقل شده درمورد زنی خدمت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها رسید و گفت مادری دارم ضعیف، در مسئله نماز برای او اشکالی پیش آمده مرا فرستاده تا پاسخ را برای آن بفرستم حضرت فاطمه(س) پاسخ ها را یکی یکی دادند تا اینکه ده تاسوال پرسید و ده تا جواب داد حضرت فاطمه زهرا (س) ؛ زن به جواب رسید و از کثرت آن سوال ها آن زن سوال کننده خسته شد و شرمنده و ناراحت، گفت بی بی جان من شما را خسته کردم حضرت فرمود هر چی میخواهی بپرس آیا دیده ای که کسی را که روزی مرکبی را کرایه کند و با آن بار گرانی را به جای بلند مرتبه ببرد و کرایه آن صد دینار باشد؟ حضرت فاطمه(س) فرمودبرای هرمسئله ای کرایه ای پرداخته اند بیشتر از مردارید های میان آسمان و زمین
حضرت فاطمه زهرا(س) فرمود:ای بنده ی خدا رشته ای از این خلقتها هزار هزار بار برتر است آنچه خورشید بر آن تابیده است(بحارالانوار؛ (ط_بیروت)ج2، ص:3
ثواب مناظره کننده?
«[عُلَمَاءُ] شِيعَتِنَا مُرَابِطُونَ فِي الثَّغْرِ- الَّذِي يلِي إِبْلِيسُ وَ عَفَارِيتُهُ، يمْنَعُونَهُمْ عَنِ الْخُرُوجِ عَلَي ضُعَفَاءِ شِيعَتِنَا، وَ عَنْ أَنْ يتَسَلَّطَ عَلَيهِمْ إِبْلِيسُ وَ شِيعَتُهُ النَّوَاصِب»
كسي كه در حوزه پاسخگويي به شبهات و رفع وسوسه‌هاي شياطين از اذهان جوانان شيعه تلاش مي‌كند از يك ميليون رزمنده‌اي كه در ميدان نبرد مشغول جهاد است برتري دارد.
التفسير المنسوب إلي الإمام الحسن العسكري (ع)، ص 343، ح 221
طلبه فریمان علیزاده
